In het kort
Bij een hersenvliesontsteking is uw hersenvlies en hersenvocht ontstoken. Uw hersenvliezen zitten om uw hersenen en ruggenmerg heen. Hierdoor kunt u snel heftige klachten krijgen. Om mensen om u heen te beschermen, is het belangrijk om u en uw gezin te laten vaccineren tegen de pneumokokkenziekte en meningokokkenziekte, voldoende afstand te houden en regelmatig uw handen te wassen.
Wat is een hersenvliesontsteking?
Bij een hersenvliesontsteking is uw hersenvlies en hersenvocht ontstoken. Uw hersenvliezen zitten om uw hersenen en ruggenmerg heen. De ontsteking wordt veroorzaakt door een virus of bacterie (pneumokokbacterie, meningokokbacterie en herpesvirus). Het komt niet vaak voor, omdat de meeste mensen tegen de pneumokokkenziekte en meningokokkenziekte zijn gevaccineerd. Een hersenvliesontsteking komt het vaakst voor bij kinderen, jongvolwassen en mensen met een lage weerstand.
De ziekte kan zeer ernstige gevolgen hebben. Vooral als een bacterie de oorzaak is. Zo kunt u er een hersenbeschadiging van oplopen, gehoorproblemen krijgen of eraan overlijden. Als het veroorzaakt wordt door een virus, zijn de klachten en gevolgen vaak minder ernstig. U krijgt dan wel klachten, maar deze gaan meestal binnen een paar dagen weg.
Welke klachten heb ik bij een hersenvliesontsteking?
De klachten bij een hersenontsteking zijn in het begin meestal heel onschuldig. De symptomen zijn te vergelijken met de griep. Het verschil met de griep is dat u bij een hersenvliesontsteking al vrij snel steeds zieker wordt. Binnen 24 uur kunt u al ernstig ziek zijn. De klachten die u dan kunt hebben, zijn:
- Hoge koorts
- Heftige hoofdpijn
- Een stijve nek
- U moet overgeven
- Moeite met eten en drinken
- U bent erg suf en moeilijk aanspreekbaar
- Overgevoeligheid voor licht en geluid
- Bloeduitstortingen op uw huid. Dit ziet er uit als een paarse uitslag wat komt door een bloedvergiftiging.
- Epileptische aanvallen (in zeer ernstige gevallen)
- Luierpijn en prikkelbaarheid, voor baby’s met een hersenontsteking
Wat kan ik zelf doen bij een hersenvliesontsteking?
Heeft u één of meerdere van deze klachten? Wees dan alert. Een hersenvliesontsteking is niet thuis te verhelpen. Hiervoor heeft u medische hulp nodig. Ook als een virus de oorzaak is van de ontsteking, want dat moet eerst vastgesteld worden. Neem in de tussentijd voldoende rust en probeer steeds kleine beetjes te drinken. Door het overgeven en de verminderde eetlust kan u of uw kind uitgedroogd raken. Zorg er daarnaast ook voor dat u anderen in uw omgeving beschermt. Dit doet u door:
- U en uw gezin te laten vaccineren tegen de pneumokokkenziekte en meningokokkenziekte
- Voldoende afstand te houden
- Regelmatig uw handen te wassen
- Een eigen en schone handdoek te gebruiken per wasbeurt
- Eigen bestek en service te gebruiken en was deze na gebruik goed af
- Voorzichtig te zijn met een koortslip (wat ook veroorzaakt wordt door het herpesvirus)
Wanneer moet ik naar de dokter bij een hersenvliesontsteking?
U moet direct contact opnemen met uw huisarts of de huisartsenpost als u of uw kind koorts heeft en:
- In een korte tijd ernstig ziek wordt
- Moeite heeft met drinken
- Moeite heeft met plassen
- Meerdere keren moet overgeven
- Heftige hoofdpijn en een stijve nek heeft
- Een verlaagde weerstand heeft, bijvoorbeeld doordat u een chemobehandeling krijgt
- De afgelopen drie weken in een tropisch gebied bent of is geweest
Als uw huisarts vermoedt dat u een hersenvliesontsteking heeft, zal deze u direct doorsturen naar het ziekenhuis. Snel ingrijpen is erg belangrijk om de ernstige gevolgen van de ontsteking te voorkomen. In het ziekenhuis krijgt u één of meerdere soorten antibiotica toegediend om de bacterie te doden. Verder krijgt u ontstekingsremmende medicatie toegediend om de zwelling van uw hersenen te voorkomen. Dit is belangrijk, omdat u door deze zwelling een beroerte kunt krijgen waardoor u hersenschade oploopt of overlijdt. Het grootste aantal mensen dat een virale hersenvliesontsteking heeft oplopen, geneest na 1 à 2 weken.
De langdurende klachten die deze mensen kunnen hebben na de aandoening zijn vermoeidheid, concentratieproblemen en overgevoeligheid voor licht en geluid. Mogelijke neveneffecten zijn angst en gevoeligheid voor het oplopen van een depressie. Bij een bacteriële ontsteking genezen een stuk minder mensen helemaal volledig. 1 op de 3 mensen die een bacteriële hersenvliesontsteking heeft opgelopen, houdt klachten over die van invloed zijn op hun dagelijks functioneren.